Ölen Kişilerin Yakınlarına "Başın Sağ Olsun" Dememizin Altında Bakın Ne Kadar Derin Bir Anlam Yatıyormuş!

  Ölmüş bir kişinin yakınlarına iyi dileklerde bulunmak için “başın sağ olsun” deriz. Bu, çok eskiden beri kültürümüze oturmuş ve kullandığı...

...

 

Ölmüş bir kişinin yakınlarına iyi dileklerde bulunmak için “başın sağ olsun” deriz. Bu, çok eskiden beri kültürümüze oturmuş ve kullandığımız bir kalıp. Peki neden ölmüş bir kişinin arkasından yaşamak için dilek dileriz? Yoksa biz mi öyle sanıyoruz?

Aslında bu cümlenin sandığımız gibi bir anlamı yok. Eski Türklerden günümüze kadar uzanınca anlamı da hâliyle dönüşüme uğramış.

Peki gerçekten ne anlama geliyor?

“Ölenle ölünmez, sen sağ ol” der gibi bir anlamı görünse de aslında çok derin bir manası var.

Başın sağ olması, sandığımız gibi yaşamak ve sağ olmak anlamına gelmiyor. Acıyı dindirmiyor gibi görünse de çok derin bir anlamı var.

Eski Türkler, baş kelimesini “yara” olarak kullanıyordu. Oğuzların kullandığı baş kelimesi, yara çıbanı olarak da geçiyor. Bugün ise TDK’ye bakınca sadece ‘çıban’ anlamı görünse de Eski Türkler için anlamı büyüktü.

“Başın sağ olsun” deyince de mantıklı bir anlam ortaya çıkmıyor.

Çünkü biz deyimi yanlış kullanıyoruz. Orijinali “başın sağalsın”dır. Buradaki sağalmak da hastanın iyileşmesi anlamına geliyor.

Yani bakıldığında hoş bir ifade gibi görünmeyen bu deyim, “yaran iyileşsin” anlamına geliyor. Bilmeden kullandığımız o kadar fazla cümle var ki, bunlardan birisi olan “başın sağ olsun”u ise şimdi en azından yerinde ve zamanında, kötü hissetmeden kullanabileceğiz.

Kaynaklar: Kubbealtı, DergiPark, DergiPark 2