Endokrinoloji nedir? Hangi hastalıklara bakar? Samsun 19 Mayıs Üniversitesi Endokrinoloji Polikinliğine nasıl gidilir?

İnsan Vücudundaki büyüme yi, metabolizma yı, kan basıncı nı, üreme yi ve diğer gerekli fonksiyonları düzenleyen hormonların incelenmesi...

...

İnsan Vücudundaki büyümeyi, metabolizmayı, kan basıncını, üremeyi ve diğer gerekli fonksiyonları düzenleyen hormonların incelenmesi ile ilgilenen endokrinoloji hakkında merak edilen ve Samsun 19 Mayıs Üniversitesi Endokrinoloji Polikinliğine nasıl gidilir hakkında resimli detaylar.

Hormonlar vücudumuzdaki değişik aktiviteleri kontrol eder. Hormonların farklı tipleri, üreme, metabolizma, büyüme ve gelişmeyi kontrol eder. Hormonlar ayrıca çevremize verdiğimiz tepkiyi de kontrol eder ve vücudumuzun fonksiyonları için gerekli uygun miktarda enerji ve besini sağlamaya yardımcı olurlar. Peki, bu hormonlarla ilgilenen endokrinoloji nedir? Hangi hastalıklara bakar? Bilinmesi gerekenler;

ENDOKRİNOLOJİ NEDİR?

Endokrinoloji, vücutta hormon salgılayan birçok salgı bezini kontrol eden ve bu salgı bezlerinin hastalıklarını inceleyen tıp dalıdır.

ENDOKRİN SİSTEM NEDİR?

Endokrin sistem, karmaşık bir salgı bezi grubudur. Bezler hormon yapan organlardır. Bunlar vücudunuzdaki aktiviteleri kontrol etmeye yardımcı olan maddelerdir. Farklı hormon türleri üremeyi, metabolizmayı, büyümeyi ve gelişmeyi kontrol eder. Hormonlar ayrıca çevrenize tepki verme şeklinizi de kontrol eder ve vücudunuzun çalışması için gereken enerjiyi ve beslenmeyi sağlamaya yardımcı olurlar. Ancak tüm bezler endokrin bezler olarak sınıflandırılmaz; örneğin, ter bezleri veya lenf bezleri endokrin bezleri değildir.

Hormon seviyeleriniz çok yüksek veya çok düşükse, hormon bozukluğunuz olabilir. Hormon hastalıkları ayrıca, vücudunuz hormonlara olması gerektiği gibi cevap vermezse de ortaya çıkar. Stres, enfeksiyon ve kanınızdaki sıvı ve elektrolit dengesindeki değişiklikler de hormon seviyelerini etkileyebilir.

Ana endokrin bezleri:

– Hipotalamus
– Hipofiz bezi
– Tiroid bezi
– Paratiroid bezi
– Pankreas
– Adrenal bezler
– Gonad bezleri
– Pineal bez

Hipotalamus

Hipotalamus uyku döngüleri, vücut sıcaklığı, hipofiz bezi aktivitesi ve diğer otonom sinir sistemi işlevleri düzenleyen beyin bir kısmıdır. Hipotalamustaki sinir hücreleri, hipofizden hormon salgılanmasını uyaran veya baskılayan kimyasal maddeler üreterek hipofiz bezini kontrol eder.

Hipofiz bezi

Hipofiz bezi bu tür kadınlarda ise yumurtlama ve östrojen üretiminde sıcaklık, tiroid aktivitesi, çocukluk büyüme, idrar üretimi, testosteron üretimi gibi hormon fonksiyonlarını kontrol kafatası tabanında bulunan fasulye büyüklüğünde bir bezdir.

Tiroid bezi

Tiroit bir iç salgı bezidir. İşlevi; T3 ve T4 adı verilen hormon üretmesi ve bunları kana salmasıdır.

Paratiroid Bezi

Vücudun (öndeki boynun merkezi olan) tiroid bezinin hemen arkasında bulunan dört paratiroid bezi vardır. Tiroid fonksiyonuyla ilgisi yoktur. Bu bezler kandaki kalsiyum seviyesini kontrol eden bir termostat veya regülatör görevi görür.

Pankreas

Pankreas hem insülin, glukagon ve somatostatin, hem de besinlerin ve ince bağırsakta sindirimin emilmesine yardımcı olan sindirim enzimlerini içeren pankreas suyunu salgılayan bir sindirim organı dahil olmak üzere birçok önemli hormon üreten bir endokrin bezidir.

Adrenal Bezler

Böbrek üstü bezleri böbreklerin tepesinde oturuyorsunuz. Strese yanıt olarak hormonları serbest bırakmaktan sorumludurlar. Adrenal bezler, aldosteron adı verilen bir hormon salgılanması yoluyla böbrek fonksiyonlarını etkiler.

Gonad Bezleri

Gonadlar hem iki erkek testis hem de iki dişi yumurtalık anlamına gelir. Gonadlar tarafından salgılanan dört hormon vardır: kadın cinsiyet hormonları, östrojen ve progesteron; ve erkek hormonları, testosteron ve androsteron.

Pineal Bez

Pineal bez, uyanık / uyku düzenleri ve mevsimsel fonksiyonların modülasyonunu etkileyen bir hormon olan serotonin türevi melatonini üreten beyinde bulunan küçük bir bezdir.

ENDOKRİNOLOJİ HANGİ HASTALIKLARA BAKAR?

Endokrin hastalıkları, hormon seviyeleri çok yüksek veya çok düşük olduğunda veya vücut hormonlara olması gerektiği gibi tepki vermediğinde ortaya çıkar. En yaygın endokrin hastalıklarından biri diyabettir. Bununla birlikte, endokrinoloji içinde tedavi edilen diğer hastalıklar arasında;

– Adrenal bozukluklar
– Osteoporoz ve kemik sağlığı
– Şeker hastalığı
– Çocuklarda endokrin bozuklukları (büyüme eksikliği, ergenlik sorunları)
– Kalp problemleri (yüksek kolesterol, trigliseritler, yüksek tansiyon)
– Erkek sağlığı (kısırlık, testosteron düzeyleri)
– Hipofiz bozuklukları
– Tiroid hastalıkları
– Ağırlık ve metabolizma
– Kadın sağlığı (menopoz, kısırlık, bazı menstrüel problemler)
yer alır.Tedaviler tipik olarak vücudun ürettiği hormon miktarını kontrol etmeyi ve hormon eksikliği durumlarında hormon takviyelerinin kullanılmasını içerir.

19 Mayıs Üniversitesi Endokrinoloji kliniği 'aile sıcaklığında eğitim' anlayışını savunuyor

Samsun 19 Mayıs Üniversitesi Endokrinoloji ve Metabolizma Kliniği başkanı Prof. Dr. Ramis Çolak’ın klinik ve asistan eğitimine dair ayrıntılı açıklamaları;

Dokuz yıldır 19 Mayıs Üniversitesi Endokrinoloji ve Metabolizma Hastalıkları Bilim Dalı’nda görev yapan Prof. Dr. Ramis Çolak kliniğin tarihçesini paylaşıyor.

Vaka bazlı seminerler ve çekirdek eğitim müfredatı

“ 19 Mayıs Üniversitesi Endokrinoloji ve Metabolizma Hastalıkları Bilim Dalı, 2004 yılında Tıp Fakültesi Dahili Tıp Bilimleri Bölümü İç Hastalıkları Ana Bilim Dalı bünyesinde faaliyete başlamıştır. Kurucu Bilim Dalı Başkanı olarak Prof. Dr. Fulya Tanyeli görev yapmıştır. Prof. Dr. Fulya Tanyeri 2004’te emekli olduktan sonra 2009 yılı Ağustos ayına kadar Prof. Dr. Hakkı Kahraman görevi devralmıştır. Hakkı hocadan sonra da bilim dalı başkanlığını ben yürütüyorum.”

Endokronoloji ve Metabolizma Hastalıkları kliniği akademik kadrosunda 2 profesör 1 öğretim üyesinin olduğunu belirten Çolak, bugüne kadar Endokrinoloji yan dalında 5 mezun verdiklerini ve bugün itibarıyla 3 yan dal uzmanı olduğunu sözlerine ekliyor.

Akademik personelin yanı sıra yardımcı personel durumlarını sorduğumuz Çolak, “ 2 diyabet eğitim hemşiremiz, servis hizmetlerini yürüten 12 hemşire ve 7 personelimiz var. Servis hizmetlerini aynı koridorda bulunan Nefroloji Bilim Dalı ile beraber vermekteyiz.” diyor

YÖK’ün çekirdek eğitim müfredatına bağlı olarak hazırladıkları kendi çekirdek eğitim müfredatını takip ettiklerini söyleyen Çolak buna ek olarak her hafta yapılan vaka bazlı seminer eğitim programları 9 yıldır istinasız devam ettiğini ekliyor. Bunların dışında da Endokrinoloji, Beyin Cerrahisi, Nöroradyoloji öğretim üyelerinin birlikte katıldığı bir hipofiz konseyi olduğunu ifade eden Çolak, “ hem hasta bazlı hem de eğitim amaçlı, hastaların hem preparatif hem postoperatif sonuçlarının değerlendirildiği eğitim faaliyetlerinin sürdürüldüğünü” ekliyor. Eğitimlerinin detaylarını paylaşan Prof. Dr. Ramis Çolak “ her hafta; Endokronoloji, Nükleer Tıp, Genel Cerrahi, Radyoloji ve Patoloji öğretim üyelerinin katıldığı yine hem hasta hem eğitim amaçlı tiroid konseylerimiz devam ediyor. Bunun dışında iki haftada bir olmak üzere multidisipliner bir yaklaşımla devam eden Endokronoloji, Onkoloji, Gastroenteroloji, Radyoloji, Nükleer Tıp öğretim üyelerinin katıldığı Nöroendokrin tümör konseylerimiz var.”

“Bölge üniversiteleri ile iş birliği içerisinde her sene hem öğrencilerimize hem mezunlarımıza ayrıca mezuniyet sonrası hekimlere de hizmet veren Karadeniz Endokrin Günleri düzenliyoruz. Bu sene yedincisi olacak bu etkinliğimizi Amasya’da yapmayı planlıyoruz.”

Çeşitli hasta protföyüyle eğitim anlayışı

Kliniklerinin doluluk oranını da paylaşan Çolak 18 tane iki kişilik oda ve 3 tane özel oda ile 21 yatakla hizmet verdiklerini söylüyor. Klinik Başkanı Çolak, yüzde 100 doluluk oranına sahip olduklarını ve randevu sistemi ile çalıştıklarını da belirtiyor. 4 poliklinikleri olduğunu belirten Çolak, “ İç Hastalıkları araştırma görevlileri ve endokrin yan dal uzmanları ile birlikte poliklinikten sorumlu bir öğretim üyemiz ile birlikte hizmet vermekteyiz. Günlük ortalama klinik sayımız da 150 -170 arasında seyretmektedir.” diye ekliyor.

Yüzde 100 kapasite çalıştıklarının altını çizen Çolak Samsun’un bölge itibarıyla Tokat, Amasya, Çorum, Sinop’tan Ordu’ya kadar geniş bir bölgede merkez konumunda olduğunu ifade ediyor. Çeşitli hasta portföyüne sahip olduklarını ifade eden Çolak, eğitim anlamında bunun önemli olduğunu vurguluyor.

Aile ortamında klinik anlayışı ile verimli eğitim ortamı

Nöbet düzenlemeleri ile ilgili olarak; yan dal asistanlarının icap nöbeti tuttuğunu belirttikten sonra İç Hastalıklarına başlayan bir araştırma görevlisinin 4 günden fazla olmamak kaydıyla nöbet ile başladığını ve kıdem sırasına göre nöbetlerin azalarak devam ettiğini ekliyor.

Rotasyon uygulamaları ile ilgili konuşan Prof. Dr. Ramis Çolak, “ endokronolojinin rutin olarak, radyoloji ve nükleer tıbba rotasyonu var. Genellikle 3. yıl itibarıyla bir ay radyolojide bir ayda nükleer tıbba rotasyon uygulamamız var.

Kliniklerinde bir aile atmosferi oluşturmaya gayret ettiklerini ifade eden Çolak, kliniklerinde çalışan kişilerin kliniği benimseyerek geldiklerini söylüyor. Klinikte çalışan ve daha sonra ayrılan çalışma arkadaşlarını da kliniklerinin bir üyesi olarak görmeye devam ettiklerini altını çizerek ifade ediyor.